top of page

PRZYRZĄD DO BADANIA ZWIĘZŁOŚCI SKAŁ METODĄ PROTODIAKONOWA

Zwięzłość skały jest cechą charakteryzującą jej odporność na oddzielenie od niej odłamów za pomocą narzędzi lub uderzeń. Zwięzłość skały zależy przede wszystkim od jej składu, jednorodności, wielkości ziaren, od jakości spoiwa i w pewnym stopniu od jej twardości.
Zwięzłość skały określa się wskaźnikiem zwięzłości oznaczanym literą  f. Powszechnie stosowana jest klasyfikacja Protodiakonowa, mająca związek z wytrzymałością na ściskanie.

Główny Instytut Górnictwa (GIG) opracował wskaźniki zwięzłości dla węgli. Według tej klasyfikacji węgle zostały podzielone na pięć klas:

– klasa I –   f = poniżej 0,40 – węgle szczególnie łatwo urabialne,

– klasa II –  f= 0,41 do 0,80 – węgle bardzo łatwo urabialne,

– klasa III – f = 0,81 do 1,40 – węgle łatwo urabialne,

– klasa IV – f = 1,41 do 2,40 – węgle trudno urabialne,

– klasa V –  f = powyżej 2,40 – węgle bardzo trudno urabialne.

Wartości współczynników zwięzłości skał wg Protodiakonowa.

Kategoria
Stopień twardości skały
Rodzaje skał
Wskaźnik związłości
I
Skały w wysokim stopniu twarde
Najbardziej twarde, zwięzłe oraz zwarte kwarcyty. Skały wyjątkowo wytrzymałe.
20
II
Skały bardzo twarde
Bardzo twarde skały granitowe, kwarcowy porfir, bardzo zwarty granit. Najbardziej twarde piaskowce i wapienie. Bardzo twarde rudy żelaza.
15
III
Skały twarde
Granit (rumosz) i skały granitowe. Bardzo zwarte piaskowce oraz wapienie. Żyły rudne kwarcytowe. Mocny konglomerat. Zwarte kwarcyty. Twarde rudy żelaza.
10-12
III a
Skały twarde
Wapienie (ścisłe). Granit nietrwały, zwarte piaskowce. Zwięzły marmur, dolomit. Zbite iłowce.
8-10
IV
Skały dość twarde
Kwarcyt ze szczelinami. Zwykły piaskowiec. Rudy żelaza o zwięzłości przeciętnej.
6
IV a
Skały dość twarde
Łupki piaszczyste. Piaskowce łupkowe.
5
V
Skały dość twarde
Zwarty gliniasty łupek. Nietrwały piaskowiec i wapień, miękki konglomerat.
4
V a
Skały dość twarde
Różnorodne łupki (nietrwale). Ścisły margiel (szczelinowaty i spękany kwarcyt), nietrwałe rudy żelaza.
3
VI
Skały dość miękkie
Łupek miękki, wapień bardzo miękki, kreda, sól kamienna, gips, antracyt. Zwykły margiel. Rozkruszony piaskowiec, scementowane otoczaki.
2
VI a
Skały dość miękkie
Grunt żwirowy. Lupek zwietrzały, twardy węgiel kamienny, stwardniała glina, słaby kwarcyt, miękka mokra ruda żelaza.
1,5
VII
Skały miękkie
Gliny (zbite), miękki węgiel kamienny, grunt gliniasty.
1
VII a
Skały miękkie
Miękka glina piaszczysta, less, bardzo słaby kwarc, miękka sucha ruda żelaza.
0,8
VIII
Skały ziemiste
Ziemia roślinna, torf, lekkie grunty gliniaste.
0,6
IX
Skały sypkie
Ziemia nasypana, węgiel wydobyty.
0,5
X
Skały ciekłe
Kurzawki, grunt błotnisty, less rozrzedzony i inne grunty rozrzedzone.
0,2
bottom of page